Η Ιταλία φημίζεται για τους υπέροχους θησαυρούς της τέχνης και το μαγευτικό τοπίο. Δύο από τους μεγαλύτερους θαυμαστές του ήταν οι ρομαντικοί ποιητές του δέκατου ένατου αιώνα, Percy Bysshe Shelley και Lord Byron, και οι δύο έζησαν εκεί. Ο Shelley, που πνίγηκε σε μια καταιγίδα σε ένα μικρό σκάφος στα παράλια, κοντά στη La Spezia, περιέγραψε την Ιταλία ως «Εσύ ο παράδεισος των εξόριστων» (Julian and Maddolo, 1819) και ο Byron σε μια επιστολή προς την Annabella Milbanke στις 28 Απριλίου 1814 , έγραψε «Η Ιταλία είναι ο μαγνήτης μου». Σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, ο Χένρι Τζέιμς έγραψε στην Έντιθ Γουόρτον, «Πόσο ασύγκριτα το παλιό κοκκίνι μιας Ιταλίας είναι η πιο όμορφη χώρα στον κόσμο – ομορφιάς (και ενδιαφέροντος και πολυπλοκότητας ομορφιάς) τόσο μακριά από οποιαδήποτε άλλη αξίζει να μιλήσουμε ».
Είναι ενδιαφέρον ότι οι Ιταλοί, από τους ύστερους μεσαιωνικούς ποιητές Dante και Boccaccio και μετά, περιγράφουν τη χώρα τους πολύ διαφορετικά. Κατά τη διάρκεια των αιώνων η Ιταλία απεικονίζεται ως πόρνη, πεσμένη γυναίκα ή ακόμα και ο οίκος ανοχής. Πολλά από τα σύγχρονα προβλήματα της Ιταλίας προέρχονται από την ιστορία της ως γης χωριστών, πολέμων πόλεων-κρατών, που αργότερα κυβερνήθηκαν από άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Η Ιταλία δεν ήταν ενοποιημένη μέχρι το 1861 και από μια άποψη εξακολουθεί να έχει την αίσθηση μιας «νέας» χώρας, παρά την αρχαιότητά της.
Προϊστορία
Στην εποχή του χαλκού, από το 2000 π.Χ. περίπου, η Ιταλία εγκαταστάθηκε από ινδοευρωπαϊκές ιταλικές φυλές από τη λεκάνη του Δούναβη. Ο πρώτος γηγενής εξελιγμένος πολιτισμός ήταν αυτός των Ετρούσκων, ο οποίος αναπτύχθηκε στις πόλεις-κράτη της Τοσκάνης. Το 650 π.Χ. ο Ετρουσκικός πολιτισμός επεκτάθηκε στην κεντρική και βόρεια Ιταλία, δίνοντας ένα πρώιμο παράδειγμα αστικής ζωής. Οι Ετρούσκοι έλεγχαν τις θάλασσες εκατέρωθεν της χερσονήσου και για λίγο παρείχαν τις κυρίαρχες δυναστείες στο γειτονικό Λάτιο, τις πεδινές περιοχές στο κεντρικό τμήμα της δυτικής ακτής της Ιταλίας. Οι ετρουσκικές φιλοδοξίες ελέγχθηκαν τελικά από τους Έλληνες στο Cumae κοντά στη Νάπολη το 524 π.Χ., και το ετρούσκικο ναυτικό ηττήθηκε από τους Έλληνες σε μια θαλάσσια μάχη στα ανοικτά των Cumae το 474 π.Χ.
Εκείνη την περίοδο, οι ελληνικές αποικίες στη Νότια Ιταλία εισήγαγαν την ελιά, το αμπέλι και το γραπτό αλφάβητο. Ο ελληνικός πολιτισμός θα είχε, φυσικά, μεγάλη επιρροή στη μελλοντική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Η άνοδος της Ρώμης
Κατά τον τέταρτο και τρίτο αιώνα π.Χ., η Ρώμη, η κορυφαία πόλη-κράτος του Λατίου, αναδείχθηκε και ένωσε την ιταλική χερσόνησο υπό την κυριαρχία της. Ο μύθος λέει ότι η Ρώμη ιδρύθηκε από τον Ρωμύλο και τον Ρέμο, δίδυμους γιους του θεού Άρη και κόρη του βασιλιά της Άλμπα Λόνγκα. Αφού άφησαν να πεθάνουν κοντά στον ποταμό Τίβερη, τα εγκαταλελειμμένα μωρά θηλάστηκαν από έναν λύκο μέχρι που ανακαλύφθηκαν από έναν βοσκό, ο οποίος τα μεγάλωσε. Τελικά ο Ρωμύλος ίδρυσε τη Ρώμη το 753 π.Χ. στον λόφο Παλατίνο πάνω από τις όχθες του Τίβερη, όπου ο λύκος τους είχε σώσει. Έπρεπε να γίνει ο πρώτος σε σειρά επτά βασιλιάδων.
Μετά την απέλαση του τελευταίου Ετρούσκου βασιλιά της, η Ρώμη έγινε δημοκρατία το 510 π.Χ. Η πολιτική της κυριαρχία στηρίχθηκε από την αξιοσημείωτα σταθερή συνταγματική της ανάπτυξη και τελικά όλη η Ιταλία απέκτησε πλήρη ρωμαϊκή υπηκοότητα. Η ήττα των ξένων εχθρών και αντιπάλων οδήγησε αρχικά στην εγκατάσταση προτεκτοράτων και στη συνέχεια στην πλήρη προσάρτηση εδαφών πέρα από την Ιταλία.
Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Η νικηφόρα πορεία της Δημοκρατίας στον γνωστό κόσμο συνεχίστηκε παρά τις πολιτικές ανατροπές και τον εμφύλιο πόλεμο, με αποκορύφωμα τη δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα το 44 π.Χ. και την εγκαθίδρυση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας υπό τον Αύγουστο και τους διαδόχους του. Στη συνέχεια η Ρώμη άκμασε. Ο Αύγουστος «βρήκε τη Ρώμη σε τούβλα και την άφησε σε μάρμαρο». Η πόλη κάηκε το 64 μ.Χ. κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Νέρωνα, ο οποίος, για να αποτρέψει την ευθύνη, ξεκίνησε μια περίοδο διώξεων των Χριστιανών. Εκείνη την περίοδο εκτελέστηκαν οι Άγιοι Πέτρος και Παύλος. Ο Πέτρος σταυρώθηκε ανάποδα, ενώ ο Παύλος – Ρωμαίος πολίτης από τη γέννηση – αποκεφαλίστηκε.
Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διήρκεσε μέχρι τον πέμπτο αιώνα μ.Χ., και στο απόγειό της επεκτάθηκε από τη Βρετανία στα δυτικά έως τη Μεσοποταμία και την Κασπία Θάλασσα στα ανατολικά. Η Μεσόγειος έγινε ουσιαστικά μια εσωτερική λίμνη — mare nostrum, «η θάλασσα μας». Ο πολιτισμός της αρχαίας Ρώμης και της Ιταλίας ρίζωσε και είχε μια βαθιά επιρροή στην ανάπτυξη ολόκληρης της Δυτικής Ευρώπης κατά τον Μεσαίωνα, την Αναγέννηση και όχι μόνο – στην τέχνη και την αρχιτεκτονική, τη λογοτεχνία, το δίκαιο και τη μηχανική, και μέσω των διεθνών χρήση της γλώσσας της, της Λατινικής, από μελετητές και στα μεγάλα δικαστήρια της Ευρώπης.
Η πτώση της αυτοκρατορίας και η άνοδος της Εκκλησίας
Το 330 μ.Χ. ο Κωνσταντίνος, ο πρώτος χριστιανός αυτοκράτορας, μετέφερε την πρωτεύουσά του στο Βυζάντιο (μετονομάστηκε σε Κωνσταντινούπολη-σημερινή Κωνσταντινούπολη) και η Ρώμη μειώθηκε σε σημασία. Το 395 η αυτοκρατορία χωρίστηκε σε ανατολικό και δυτικό τμήμα, το καθένα από τα οποία κυβερνήθηκε από τον δικό του αυτοκράτορα. Υπήρχε συνεχής πίεση κατά μήκος των συνόρων καθώς οι βαρβαρικές φυλές ερευνούσαν τις υπερβολικά εκτεταμένες αυτοκρατορικές άμυνες. Το 410 η Ρώμη λεηλατήθηκε από Βησιγότθους από τη Θράκη, με επικεφαλής τον Αλάριτς. Περαιτέρω εισβολές στην Ιταλία έγιναν από τους Ούννους υπό τον Αττίλα το 452 και από τους Βάνδαλους που λεηλάτησαν τη Ρώμη το 455. Το 476 ο τελευταίος δυτικός αυτοκράτορας, Ρωμύλος Αύγουστος, αφαιρέθηκε και το 568 η Ιταλία εισέβαλαν από τους Λομβαρδούς, οι οποίοι κατέλαβαν τη Λομβαρδία και κεντρική Ιταλία.
Με την κατάρρευση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στα δυτικά, η Εκκλησία στη Ρώμη έγινε ο μοναδικός κληρονόμος και μεταδότης της αυτοκρατορικής κουλτούρας και νομιμότητας και η δύναμη του παπισμού αυξήθηκε. Ο Πάπας Γρηγόριος Α 5 (590–604) έκτισε τέσσερις από τις βασιλικές της πόλης και έστειλε επίσης ιεραπόστολους να μετατρέψουν ειδωλολάτρες στον Χριστιανισμό (συμπεριλαμβανομένου του Αγίου Αυγουστίνου στη Βρετανία). Την ημέρα των Χριστουγέννων 800, σε μια τελετή στη Ρώμη, ο Πάπας Λέων Γ ((795-816) στέφθηκε πρωταθλητής του Χριστιανικού κόσμου, ο Φράγκος βασιλιάς Καρλομάγνος, Αυτοκράτορας των Ρωμαίων, και η Ιταλία ενώνεται για λίγο με τη Γερμανία σε μια νέα Χριστιανική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Από τότε και μέχρι το 1250, οι σχέσεις μεταξύ του παπισμού και της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στην αρχή φιλικές αλλά αργότερα εχθρικές, ήταν το κύριο ζήτημα στην ιταλική ιστορία.
Οι πόλεις-κράτη
Τον δωδέκατο και τον δέκατο τρίτο αιώνα οι πνευματικές και χρονικές δυνάμεις του δυτικού χριστιανικού κόσμου, ο παπισμός και η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ανταγωνίζονταν την υπεροχή. Κατά τη διάρκεια αυτού του αγώνα, οι ιταλικές πόλεις άδραξαν την ευκαιρία να γίνουν αυτοδιοικούμενες δημοκρατίες. Υποστηριζόμενες από τον παπισμό, οι Βόρειες πόλεις σχημάτισαν τη Λομβαρδική Ένωση για να αντισταθούν στους ισχυρισμούς των Αυτοκρατόρων για κυριαρχία. Η παπική δύναμη και επιρροή έφτασαν στο αποκορύφωμά τους υπό τον Πάπα Ιννοκέντιο Γ ‘(1198–1216).
Η Ιταλία έγινε ένα παζλ βασίλεια, δουκάτα και πόλεις-κράτη που τρέχουν από τις Άλπεις στη Σικελία. Αιώνες εμπόδια πολέμου και εμπορίου προκάλεσαν εχθρότητα μεταξύ των γειτονικών Ιταλών και ενίσχυσαν τις τοπικές πίστες. Με εξαίρεση το έδαφος της Ρώμης, που κυβερνάται από τον Πάπα, τα περισσότερα από αυτά τα κράτη υπέκυψαν στην ξένη κυριαρχία, αν και το καθένα διατήρησε τη δική του ξεχωριστή κυβέρνηση και έθιμα και δημοτική γλώσσα. Η ιταλική ιστορία χαρακτηρίστηκε λιγότερο από πολιτικά επιτεύγματα παρά από επιτεύγματα στον ανθρώπινο τομέα. Οι μεγάλες πόλεις και τα μεσαιωνικά κέντρα μάθησης ιδρύθηκαν σε αυτήν την περίοδο – το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, που ιδρύθηκε τον δωδέκατο αιώνα, είναι το παλαιότερο της Ευρώπης.
Η Ιταλική Αναγέννηση
Ο δέκατος τέταρτος αιώνας είδε τις αρχές της Ιταλικής Αναγέννησης, τη μεγάλη πολιτιστική έκρηξη που βρήκε εξαιρετική έκφραση στη μάθηση και τις τέχνες. Στο πέρασμα από μια θρησκευτική σε μια πιο κοσμική κοσμοθεωρία, ο ανθρωπισμός – η «νέα μάθηση» της εποχής – ανακάλυψε ξανά τον πολιτισμό της κλασικής αρχαιότητας. εξερεύνησε το φυσικό σύμπαν και τοποθέτησε το άτομο στο κέντρο του. Ο Boccaccio και ο Petrarch έγραψαν σημαντικά έργα στα ιταλικά και όχι στα λατινικά. Στη ζωγραφική και τη γλυπτική, η αναζήτηση της γνώσης οδήγησε σε μεγαλύτερο νατουραλισμό και ενδιαφέρον για την ανατομία και την προοπτική, καταγεγραμμένες στις πραγματείες του καλλιτέχνη-φιλοσόφου Leon Battista Alberti.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι τέχνες χρηματοδοτήθηκαν από τις πλούσιες κυρίαρχες οικογένειες της Ιταλίας, όπως οι Medici στη Φλωρεντία, οι Sforzas στο Μιλάνο και οι Borgias στη Ρώμη. Αυτή ήταν η εποχή του «καθολικού ανθρώπου» – πολυμαθητών και καλλιτεχνικών ιδιοφυΐων όπως ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, οι σπουδές των οποίων περιελάμβαναν ζωγραφική, αρχιτεκτονική, επιστήμη και μηχανική και ο Μιχαήλ Άγγελος, ο οποίος δεν ήταν μόνο γλύπτης και ζωγράφος, αλλά και αρχιτέκτονας και ένας ποιητής. Άλλοι σπουδαίοι καλλιτέχνες ήταν ο Ραφαήλ και ο Τιτσιάν. Αρχιτέκτονες όπως ο Brunelleschi και ο Bramante μελέτησαν τα κτίρια της αρχαίας Ρώμης για να επιτύχουν ισορροπία, διαύγεια και αναλογία στα έργα τους. Ο Andrea Palladio προσάρμοσε τις αρχές της κλασικής αρχιτεκτονικής στις απαιτήσεις της εποχής, δημιουργώντας το παλλαδικό στυλ.
Ο Ανδρέας Βεζάλιος, ο οποίος έκανε την ανατομή του ανθρώπινου σώματος ουσιαστικό μέρος των ιατρικών σπουδών, δίδαξε ανατομία σε ιταλικά πανεπιστήμια. Ο συνθέτης Giovanni Palestrina ήταν ο πλοίαρχος της αντιπαράθεσης της Αναγέννησης, σε μια εποχή που η Ιταλία ήταν η πηγή πολιτισμού της ευρωπαϊκής μουσικής. Ο Γαλιλαίος Γαλιλαίος δημιούργησε σημαντικές εργασίες στη φυσική και την αστρονομία προτού συλληφθεί από την Ιερά Εξέταση το 1616 και υποχρεώθηκε να παραιτηθεί από την υπεράσπιση της κοπερνικανικής άποψης για το ηλιακό σύστημα το 1633.
Η εφεύρεση της εκτύπωσης και τα γεωγραφικά ταξίδια ανακάλυψης έδωσαν περαιτέρω ώθηση στο αναγεννησιακό πνεύμα έρευνας και σκεπτικισμού. Στην προσπάθειά της να σταματήσει τη διάδοση του Προτεσταντισμού και της ετεροδοξίας, ωστόσο, η Αντιμεταρρύθμιση σχεδόν έσβησε την πνευματική ελευθερία στην Ιταλία του δέκατου έκτου αιώνα.
Ξένες εισβολές
Τον δέκατο πέμπτο αιώνα, το μεγαλύτερο μέρος της Ιταλίας κυβερνήθηκε από πέντε αντίπαλα κράτη-τις δημοκρατίες πόλεων του Μιλάνου, της Φλωρεντίας και της Βενετίας στα βόρεια. τα παπικά κράτη στο κέντρο · και το νότιο Βασίλειο των δύο Σικελιών (η Σικελία και η Νάπολη έχουν ενωθεί το 1442). Οι πόλεμοι και οι αντιπαλότητες τους τους άνοιξαν σε εισβολές από τη Γαλλία και την Ισπανία. Το 1494 ο Κάρολος Η ‘της Γαλλίας εισέβαλε στην Ιταλία για να διεκδικήσει το ναπολιτάνικο στέμμα. Αναγκάστηκε να αποσυρθεί από τον συνασπισμό του Μιλάνου, της Βενετίας, της Ισπανίας και της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Τον δέκατο έκτο και τον δέκατο έβδομο αιώνα η Ιταλία έγινε αρένα για τους δυναστικούς αγώνες των κυρίαρχων οικογενειών της Γαλλίας, της Αυστρίας και της Ισπανίας. Μετά την ήττα της Γαλλίας από την Ισπανία στην Παβία, ο Πάπας έφτιαξε βιαστικά μια συμμαχία εναντίον των Ισπανών. Ο αυτοκράτορας των Αψβούργων Κάρολος Ε defeated τον νίκησε και το 1527 οι Γερμανοί μισθοφόροι του λεηλάτησαν τη Ρώμη και σταθεροποίησαν τα άλογά τους στο Βατικανό. Για μερικούς σύγχρονους ιστορικούς αυτή η πράξη συμβολίζει το τέλος της Αναγέννησης στην Ιταλία.
Η Ισπανία ήταν η νέα παγκόσμια δύναμη τον δέκατο έκτο αιώνα και οι Ισπανοί Αψβούργοι κυριάρχησαν στην Ιταλία. Ο Κάρολος Ε who, ο οποίος ήταν και βασιλιάς της Ισπανίας και αρχιδούκας της Αυστρίας, κυβέρνησε τη Νάπολη και τη Σικελία. Τον δέκατο έβδομο αιώνα, η Ιταλία ήταν ουσιαστικά μέρος της Ισπανικής Αυτοκρατορίας και πέρασε σε οικονομική και πολιτιστική παρακμή. Μετά τη Συνθήκη της Ουτρέχτης το 1713, η Αυστρία αντικατέστησε την Ισπανία ως κυρίαρχη δύναμη, αν και το Βασίλειο της Νάπολης τέθηκε υπό την κυριαρχία των Ισπανών Βουρβόνων το 1735, αφήνοντας μια βαθιά επιρροή στον πολιτισμό του νότου.
Γαλλικός κανόνας
Η παλιά τάξη παρασύρθηκε από τους γαλλικούς επαναστατικούς πολέμους. Στα χρόνια 1796-1814 ο Ναπολέων Βοναπάρτης κατέκτησε την Ιταλία, δημιουργώντας δορυφορικά κράτη και εισάγοντας τις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης. Στην αρχή χώρισε την Ιταλία σε μια σειρά από μαριονέτες δημοκρατίες. Αργότερα, μετά την άνοδό του στην απόλυτη εξουσία στη Γαλλία, έδωσε το πρώην Βασίλειο των δύο Σικελιών στον αδελφό του Ιωσήφ, ο οποίος έγινε βασιλιάς της Νάπολης. (Αυτό πέρασε αργότερα στον κουνιάδο του Ιωακείμ Μουράτ.) Τα βόρεια εδάφη του Μιλάνου και της Λομβαρδίας ενσωματώθηκαν σε ένα νέο βασίλειο της Ιταλίας, με τον Ναπολέοντα να είναι Βασιλιά και τον θετό του Ευγένιο Μποαρνέ να κυβερνά ως Αντιβασιλέας.
Οι Ιταλοί υπό άμεση γαλλική κυριαρχία υπόκεινται στη δικαιοδοσία του Κώδικα Ναπολέοντα και συνηθίζουν ένα σύγχρονο, συγκεντρωτικό κράτος και μια ατομικιστική κοινωνία. Στο Βασίλειο της Νάπολης καταργήθηκαν τα φεουδαρχικά προνόμια και εμφυτεύτηκαν ιδέες δημοκρατίας και κοινωνικής ισότητας. Έτσι, παρόλο που η περίοδος της γαλλικής κυριαρχίας στην Ιταλία ήταν βραχύβια, η κληρονομιά της ήταν μια γεύση για πολιτική ελευθερία και κοινωνική ισότητα και μια νέα αίσθηση εθνικού πατριωτισμού.
Κατά τη δημιουργία του Βασιλείου της Ιταλίας, ο Ναπολέων συγκέντρωσε για πρώτη φορά τις περισσότερες ανεξάρτητες πόλεις-κράτη στα βόρεια και κεντρικά τμήματα της χερσονήσου και τόνωσε την επιθυμία για ενωμένη Ιταλία. Ταυτόχρονα, στο νότο δημιουργήθηκε η επαναστατική μυστική κοινωνία της Carboneria («Καυστήρες με κάρβουνο»), η οποία είχε ως στόχο να απαλλάξει την Ιταλία από τον ξένο έλεγχο και να εξασφαλίσει συνταγματική κυβέρνηση.
Η ενοποίηση της Ιταλίας
Μετά την πτώση του Ναπολέοντα το 1815, οι νικητές Σύμμαχοι προσπάθησαν να αποκαταστήσουν την ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη. Η Ιταλία διαιρέθηκε και πάλι μεταξύ της Αυστρίας (Λομβαρδίας-Βενετίας), του Πάπα, των βασιλείων της Σαρδηνίας και της Νάπολης και τεσσάρων μικρότερων δουκάτων. Ωστόσο, το τζίνι ήταν έξω από το μπουκάλι. Τα εθνικιστικά και δημοκρατικά ιδεώδη παρέμειναν ζωντανά και βρήκαν έκφραση στο κίνημα για την ιταλική ενότητα και ανεξαρτησία που ονομάζεται Risorgimento («Ανάσταση»).
Το 1831 ο ουτοπικός ριζοσπάστης Giuseppe Mazzini ίδρυσε ένα κίνημα που ονομάζεται “Νέα Ιταλία”, το οποίο εκστρατεύει για μια ενιαία δημοκρατία. Ο πιο διάσημος μαθητής του ήταν ο λαμπερός Giuseppe Garibaldi, ο οποίος είχε ξεκινήσει τη μακρά επαναστατική καριέρα του στη Νότια Αμερική. Ωστόσο, ο αρχιτέκτονας του Risorgimento ήταν ο Camillo Benso, κόμης του Cavour, ο φιλελεύθερος πρωθυπουργός του Βασιλείου της Σαρδηνίας.
Τα κατασταλτικά καθεστώτα που επιβλήθηκαν στην Ιταλία ενέπνευσαν εξεγέρσεις στη Νάπολη και το Πιεμόντε το 1820–21, στα παπικά κράτη, την Πάρμα και τη Μόντενα το 1831 και σε ολόκληρη τη χερσόνησο το 1848–49. Αυτά καταστάλθηκαν παντού εκτός από τη συνταγματική μοναρχία της Σαρδηνίας, η οποία έγινε ο πρωταθλητής του ιταλικού εθνικισμού. Η υπομονετική και επιδέξια διπλωματία του Κάβουρ κέρδισε τη βρετανική και τη γαλλική υποστήριξη για τον αγώνα ενάντια στην απολυταρχία. Με τη βοήθεια του Ναπολέοντα Γ ‘, ο Βίκτωρ Εμμανουήλ Β’, δούκας της Σαβοΐας και βασιλιάς της Σαρδηνίας, έδιωξε τους Αυστριακούς από τη Λομβαρδία το 1859. Την επόμενη χρονιά, ο Γκαριμπάλντι και ο στρατός του από 1.000 εθελοντές (γνωστός ως “I Mille”, οι Χίλιοι στα ιταλικά) , ή τα κόκκινα πουκάμισα) προσγειώθηκαν στη Σικελία. Καλωσορισμένοι ως απελευθερωτές από τον λαό, παρέσυραν την δεσποτική δυναστεία των Βουρβόνων και πήραν το δρόμο τους βόρεια προς τη χερσόνησο.
Ο Βίκτωρ Εμμανουήλ μπήκε στη συνέχεια στα Παπικά κράτη και οι δύο νικηφόροι στρατοί συναντήθηκαν στη Νάπολη, όπου ο Γκαριμπάλντι παρέδωσε την εντολή των στρατευμάτων του στον μονάρχη του. Στις 17 Μαρτίου 1861, ο Βίκτωρ Εμμανουήλ ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Ιταλίας στο Τορίνο. Η Βενετία και μέρος της Βενετίας διασφαλίστηκαν, με γαλλική βοήθεια, σε έναν άλλο πόλεμο με την Αυστρία το 1866 και το 1870 οι ιταλικές δυνάμεις κατέλαβαν τη Ρώμη, σε πείσμα του Πάπα, ολοκληρώνοντας έτσι την ενοποίηση της Ιταλίας. Η πνευματική αυτονομία του Πάπα αναγνωρίστηκε από τον νόμο των εγγυήσεων, ο οποίος του έδωσε επίσης το καθεστώς του βασιλιά μονάρχη σε ορισμένα κτίρια στη Ρώμη. Το Βατικανό έγινε αυτοδιοικούμενο κράτος εντός της Ιταλίας.
Με το θάνατο των ηρώων του Risorgimento, η εθνική κυβέρνηση στη Ρώμη συνδέθηκε με τη διαφθορά και την αναποτελεσματικότητα. Η αίσθηση ότι η ενότητα της Ιταλίας κατέστη δυνατή σε μεγάλο βαθμό από τους εχθρούς του εχθρού της (Γαλλία και Πρωσία) και η πραγματική οικονομική δυσπραγία οδήγησε σε αποθάρρυνση και σοβαρές αναταραχές. Υπήρξαν ταραχές στο ψωμί στο Μιλάνο το 1898, ακολουθούμενες από καταστολή των σοσιαλιστικών κινημάτων. Σε αυτό το σκηνικό, το 1900 ο βασιλιάς Ουμπέρτο Α was δολοφονήθηκε από έναν αναρχικό.
Η Ιταλία μπήκε τώρα στην αρένα της ευρωπαϊκής πολιτικής εξουσίας και άρχισε να διασκεδάζει αποικιακές φιλοδοξίες. Απογοητευμένη από τη Γαλλία στην Τύνιδα, η Ιταλία εντάχθηκε στη Γερμανία και την Αυστρία στην Τριπλή Συμμαχία το 1882 και κατέλαβε την Ερυθραία, καθιστώντας την αποικία το 1889. Η προσπάθεια κατάληψης της Αβησσυνίας (Αιθιοπία) ηττήθηκε αποφασιστικά στο Adowa το 1896.
Ωστόσο, πόλεμος με την Τουρκία Το 1911–12 έφερε τη Λιβύη και τα νησιά των Δωδεκανήσων στο Αιγαίο και ονειρεύεται την αναγέννηση μιας ένδοξης υπερπόντιας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Με το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η Ιταλία κατήγγειλε την Τριπλή Συμμαχία και παρέμεινε ουδέτερη, αλλά το 1915 μπήκε στο πλευρό των Συμμάχων. Οι συνθήκες του 1919, ωστόσο, απένειμαν στην Ιταλία πολύ λιγότερο από ό, τι απαιτούσε – την Τεργέστη, το Τρεντίνο και το Νότιο Τιρόλο, αλλά, το σημαντικότερο, πολύ λίγα στην αποικιακή σφαίρα. Αυτός ο εξευτελισμός θα βλάψει τα επόμενα χρόνια.
Η μεταπολεμική περίοδος στην Ιταλία είδε έντονες πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές, τις οποίες οι γενικά περιφρονημένες κυβερνήσεις ήταν πολύ αδύναμες για να υποτάξουν. Η πατριωτική απογοήτευση από την έκβαση του πολέμου έγινε βαθύτερη από την ύπαρξη μεγάλου αριθμού πρώην στρατιωτικών. Το 1919 ο εθνικιστής ποιητής και αεροπόρος Gabriele D’Annunzio οδήγησε έναν ανεπίσημο στρατό για να καταλάβει το κροατικό λιμάνι Fiume, που παραχωρήθηκε στη Γιουγκοσλαβία βάσει της Συνθήκης των Βερσαλλιών. Αν και το πραξικόπημα κατέρρευσε μετά από τρεις μήνες, αποδείχθηκε ότι ήταν μια πρόβα ενδυμασίας για την κατάληψη της Ιταλίας από τους φασίστες τέσσερα χρόνια αργότερα.
Η πορεία στη Ρώμη
Τα επόμενα χρόνια ο πληθωρισμός, η ανεργία, οι ταραχές και το έγκλημα ήταν πανίσχυροι. Τα εργατικά σοβιέτ δημιουργήθηκαν σε εργοστάσια. Σοσιαλιστές και Κομμουνιστές πορεύτηκαν στους δρόμους. Στο πλαίσιο αυτό, η «καθαρή σάρωση» που προσφέρθηκε από το δεξιό λαϊκιστικό φασιστικό κίνημα του Μπενίτο Μουσολίνι απευθύνθηκε ευρέως στις απειλούμενες μεσαίες τάξεις, τους βιομηχανικούς και τους γαιοκτήμονες και τους πατριώτες όλων των τάξεων. Τα διακριτικά του ήταν το αρχαίο ρωμαϊκό σύμβολο της εξουσίας, τα φασάκια – ένα τσεκούρι που περιβάλλεται από ράβδους σφιχτά δεμένα μεταξύ τους για δύναμη και ασφάλεια. Τα εκλογικά κέρδη το 1921 οδήγησαν σε αυξανόμενη αλαζονεία και βία, και ομάδες ένοπλων φασιστών επιτέθηκαν και τρομοκρατούσαν τους εχθρούς τους στις μεγάλες πόλεις.
Τον Οκτώβριο του 1922 ο φλογερός νεαρός Μουσολίνι απευθύνθηκε σε χιλιάδες μαυροφόρους οπαδούς σε μια συγκέντρωση στη Νάπολη απαιτώντας την παράδοση της κυβέρνησης. το πλήθος απάντησε με φωνές «Ρομά, Ρομά, Ρομά». Οι φασιστικές πολιτοφυλακές κινητοποιήθηκαν. Ο Λουίτζι Φάκτα, ο τελευταίος συνταγματικός πρωθυπουργός, παραιτήθηκε και χιλιάδες Blackshirts, ή «Camicie Nere», προχώρησαν στη Ρώμη χωρίς αντίρρηση. Ο βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ appointed διόρισε τον Μουσολίνι πρωθυπουργό και η Ιταλία μπήκε σε μια επικίνδυνη νέα εποχή.
Τα Φασιστικά Χρόνια
Ο Μουσολίνι κινήθηκε γρήγορα για να εξασφαλίσει την πίστη του στρατού. Κρίσιμα, συμφιλίωσε το ιταλικό κράτος με το αποξενωμένο Βατικανό, υπογράφοντας ένα πανηγυρικό συμβόλαιο με τον Πάπα το 1929 που παραχώρησε εξουσία στην κυβέρνησή του. Αν και τεχνικά εξακολουθούσε να είναι συνταγματική μοναρχία, η Ιταλία ήταν πλέον δικτατορία. Το φασιστικό καθεστώς κατέστρεψε βάναυσα κάθε αντίθεση και άσκησε σχεδόν πλήρη έλεγχο σε κάθε πτυχή της ιταλικής ζωής. Τα πρώτα χρόνια, παρά την καταστολή των ατομικών ελευθεριών, κέρδισε ευρεία αποδοχή βελτιώνοντας τη διοίκηση, σταθεροποιώντας την οικονομία, βελτιώνοντας τις συνθήκες των εργαζομένων και εγκαινιάζοντας ένα πρόγραμμα δημοσίων έργων.
Ο άνθρωπος της μοίρας της Ιταλίας, il Duce («ο ηγέτης»), ειδωλοποιήθηκε και ήρθε να ενσαρκώσει το εταιρικό κράτος. Υπάρχουν προφανείς παραλληλισμοί με το καθεστώς του Αδόλφου Χίτλερ στη Γερμανία. Σε αντίθεση με τους Ναζί, ωστόσο, το φασιστικό δόγμα δεν περιελάμβανε θεωρία φυλετικής καθαρότητας. Τα αντισημιτικά μέτρα θεσπίστηκαν μόλις το 1938, πιθανότατα υπό γερμανική πίεση, και δεν εφαρμόστηκαν ποτέ με τον ίδιο τρόπο με τον γερμανικό τρόπο.
Ο Μουσολίνι θεωρούσε τον εαυτό του κληρονόμο των Ρωμαίων αυτοκρατόρων και ξεκίνησε επιθετικά την οικοδόμηση μιας αυτοκρατορίας. Ο άρτια εξοπλισμένος ιταλικός στρατός που στάλθηκε για να κατακτήσει την Αιθιοπία το 1935–36 χρησιμοποίησε δηλητηριώδη αέρια και βομβάρδισε νοσοκομεία του Ερυθρού Σταυρού. Όταν απειλήθηκε με κυρώσεις, η Ιταλία προσχώρησε στη ναζιστική Γερμανία στη συμμαχία του Άξονα του 1936. Τον Απρίλιο του 1939 η Ιταλία εισέβαλε στην Αλβανία, της οποίας ο βασιλιάς τράπηκε σε φυγή, μετά την οποία ο Βίκτωρ Εμμανουήλ ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Ιταλίας και της Αλβανίας και αυτοκράτορας της Αιθιοπίας. Φυσικά υποστηρίζοντας τους συναδέλφους δικτάτορες, ο Μουσολίνι επενέβη στο πλευρό των εθνικιστικών δυνάμεων του στρατηγού Φράνκο στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο (1936–39) και μπήκε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ως σύμμαχος της Γερμανίας.
Ο πόλεμος δεν πήγε καλά για την Ιταλία. Οι ήττες στη Βόρεια Αφρική και την Ελλάδα, η εισβολή των Συμμάχων στη Σικελία και η δυσαρέσκεια στο εσωτερικό κατέστρεψαν το κύρος του Μουσολίνι. Αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το δικό του Φασιστικό Συμβούλιο το 1943. Η νέα ιταλική κυβέρνηση υπό τον στρατάρχη Μπαντόλιο παραδόθηκε στους συμμάχους και κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία. Ο Μουσολίνι που διασώθηκε από τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές, δημιούργησε μια αποσχιστική κυβέρνηση στη βόρεια Ιταλία. Οι Γερμανοί κατέλαβαν τη βόρεια και κεντρική Ιταλία και μέχρι την τελική απελευθέρωσή της το 1945 η χώρα ήταν πεδίο μάχης. Ο Μουσολίνι και η ερωμένη του, Κλάρα Πετάτσι, αιχμαλωτίστηκαν από Ιταλούς παρτιζάνους στη λίμνη Κόμο ενώ προσπαθούσαν να φύγουν από τη χώρα και πυροβολήθηκαν. Τα σώματά τους κρεμάστηκαν ανάποδα σε μια δημόσια πλατεία στο Μιλάνο.
ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΙΤΑΛΙΑ
Το 1946 ο Βίκτωρ Εμμανουήλ παραιτήθηκε υπέρ του γιου του, Ουμπέρτο Β,, ο οποίος βασίλεψε για τριάντα τέσσερις ημέρες. Σε δημοψήφισμα οι Ιταλοί ψήφισαν (κατά 12 εκατομμύρια έως 10 εκατομμύρια) για την κατάργηση της μοναρχίας και η Ιταλία έγινε δημοκρατία. Αφαιρέθηκε από τις αποικίες του το 1947. Ένα νέο σύνταγμα τέθηκε σε ισχύ και οι Χριστιανοδημοκράτες αναδείχθηκαν ως το κόμμα της κυβέρνησης.
Ο νέος μονάρχης παραιτήθηκε και, με όλα τα μέλη του οίκου της Σαβοΐας, απαγορεύτηκε η είσοδος στη χώρα. (Τον Μάιο του 2003 η Γερουσία ψήφισε με 235 υπέρ και 19 υπέρ για να επιτρέψει στη βασιλική οικογένεια, τη Σαβόγια, να επιστρέψει στην Ιταλία.)
Στην προσπάθειά τους να συγκολλήσουν τις ξεχωριστές οντότητες της χερσονήσου σε ένα ενιαίο βασίλειο, οι πρώτοι ηγέτες της Ιταλίας είχαν δημιουργήσει ένα εξαιρετικά γραφειοκρατικό κράτος που ήταν προσαρμοσμένο στον Μουσολίνι για να το χειριστεί πενήντα χρόνια αργότερα. Αυτό το υπερκεντρωμένο σύστημα, που προήλθε από τη Ρώμη, επέζησε από την πτώση του φασισμού και το τέλος της απαξιωμένης μοναρχίας, αλλά προσγειώθηκε η νεοσύστατη δημοκρατία με μια τεράστια και δαπανηρή γραφειοκρατία και παλιούς μηχανισμούς λήψης αποφάσεων.
Για το μεγαλύτερο μέρος του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα, η Ιταλία κυβερνιόταν από έναν ολοένα και πιο διεφθαρμένο χριστιανοδημοκρατικό -φιλελεύθερο -σοσιαλιστικό συνασπισμό. Οι ατέλειωτοι αγώνες εξουσίας μέσα στον συνασπισμό προκάλεσαν τις κυβερνήσεις να καταρρεύσουν και να ανασυγκροτηθούν με διαβόητη κανονικότητα, αλλά το καθεστώς θεωρήθηκε ότι ήταν προσάρτημα.
Δεδομένου ότι ήταν μια ισχυρή πηγή προστασίας, οι υπερβολές της παρέμειναν ανεξέλεγκτες μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν οι σκανδαλώδεις αποκαλύψεις της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα πολιτικής και επιχειρήσεων προκάλεσαν τη χριστιανοδημοκρατική πλειοψηφία να εξαφανιστεί εν μία νυκτί. Για τους Ιταλούς, αυτό ήταν σχεδόν τόσο σημαντικό όσο το τέλος της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας.
Η πιο σκοτεινή περίοδος στη μεταπολεμική ιστορία της Ιταλίας, η απήχηση της οποίας ακούγεται σήμερα, ήταν το anni di piombo, ή «Χρόνια μόλυβδου». Κατά τη διάρκεια αυτού που ένας δημοσιογράφος περιέγραψε ως εμφύλιο πόλεμο χαμηλής έντασης στη δεκαετία του 1960, σημειώθηκαν 15.000 τρομοκρατικές επιθέσεις στις οποίες 491 Ιταλοί σκοτώθηκαν, συμπεριλαμβανομένων κορυφαίων πολιτικών όπως ο ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών Άλντο Μόρο. Το anni di piombo διήρκεσε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και προκάλεσε μια σειρά από διαβόητες ομάδες όπως οι Κόκκινες Ταξιαρχίες (Brigate Rosse) και θηριωδίες από αριστερούς ακτιβιστές όπως η έκρηξη στην Piazza Fontana στο Μιλάνο το 1969. Η Ιταλία μαστίζεται από έγκλημα τόσο από αριστερά όσο και από δεξιά.
Η Μαφία, η παραδοσιακή πηγή οργανωμένου εγκλήματος στην Ιταλία, με καταγωγή από τη Σικελία, έλεγχε τοπικούς πολιτικούς και επιχειρήσεις, συχνά με σημαντική εσωτερική βία, και δολοφόνησε δικαστές και πολιτικούς που τους αντιστάθηκαν. (Στη Σικελία, η Μαφία είναι γνωστή ως Cosa Nostra · η ναπολιτάνικη ομόλογός της είναι η Καμόρα.)
Η εκστρατεία Mani Pulite
Στη δεκαετία του 1990 πραγματοποιήθηκε η εκστρατεία κατά της διαφθοράς Mani Pulite, ή «Καθαρά χέρια», για τον καθαρισμό της δημόσιας ζωής. Αν και υπάρχει ένας βαθμός κυνισμού σχετικά με τα αποτελέσματα, η εκστρατεία σηματοδότησε ένα ρήγμα με τη βίαιη εξτρεμιστική πολιτική των δεκαετιών του ’60 και του ’70 και την εμφάνιση μιας πιο συνηθισμένης κυβέρνησης. Μετά από μεγάλες εκλογικές μεταρρυθμίσεις, οι εκλογές του 1996 ήταν ένας αγώνας μεταξύ των παλαιών κομμάτων της αντιπολίτευσης και μιας ομάδας νεοφερμένων, των πρώην κομμουνιστών και των συμμάχων τους, έναντι ενός βιαστικά συγκεντρωμένου δεξιού συνασπισμού που αποτελείται από τους μεταρρυθμισμένους νεοφασίστες, έναν ταχέως αναπτυσσόμενο το βόρειο αυτονομιστικό κόμμα, το Lega Nord (η Βόρεια Λίγκα) επίσης γνωστό ως Lega και η Forza Italia, με επικεφαλής τον μεγιστάνα των μέσων ενημέρωσης και έναν από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Για πενήντα χρόνια μετά τον πόλεμο, η Ιταλία κατόρθωσε να κρατήσει τα δύο άκρα της, τον φασισμό και τον κομμουνισμό, εκτός εθνικής κυβέρνησης. Οι κομμουνιστές ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο και καλύτερα οργανωμένο κόμμα, αλλά αποκλείστηκαν λόγω του φόβου του oldυχρού Πολέμου για τον μαρξισμό. Οι νεοφασίστες θεωρήθηκαν πολύ στενά συνδεδεμένοι με την κυριαρχία του Μουσολίνι.
Τώρα οι παλιοί ανταγωνιστές έχουν αλλάξει τις εικόνες τους και σήμερα και δεξιά και αριστερά προσπαθούν να παρουσιαστούν ως «mainstream». Οι πρώην κομμουνιστές (επαναβαπτισμένοι Partito Demokrato della Sinistra, ή PDS) ήταν οι κορυφαίοι παίκτες στον κεντροαριστερό συνασπισμό που ηγήθηκε της χώρας μετά το 1996 και προήδρευαν των αυστηρών δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων που επέτρεψαν στην Ιταλία να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση τον Ιανουάριο του 1999.
Η εποχή του Μπερλουσκόνι
Στις εκλογές του 2001, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, επικεφαλής της Mediaset και μιας σειράς άλλων διεθνών και εθνικών επιχειρηματικών συμφερόντων και αρχηγός του συνασπισμού Forza Italia στο ιταλικό κοινοβούλιο, έγινε πρωθυπουργός. Την επόμενη χρονιά, η Ιταλία ανέλαβε την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Μπερλουσκόνι ήταν ο πρωθυπουργός με τη μεγαλύτερη διάρκεια στην ιταλική ιστορία, αλλά παραιτήθηκε το 2011 μετά την αποτυχία του να επιτύχει την απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο και με ψηφοφορία για τον προϋπολογισμό και αντιμετώπισε έναν αυξανόμενο αριθμό σκανδάλων στην ιδιωτική του ζωή.
Αντιμέτωπος με έναν συνασπισμό χωρίς ηγέτες, ο Πρόεδρος διόρισε έναν πρώην καθηγητή οικονομικών, τον Μάριο Μόντι, επικεφαλής μιας «κυβέρνησης τεχνοκρατών» με την αρμοδιότητα να ξεκινήσει μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στην επαναφορά της παραπαίουσας ιταλικής οικονομίας στα πόδια της. Το στυλ του Μόντι ήταν εντελώς αντίθετο από αυτό του Μπερλουσκόνι. Εισήγαγε μια σειρά μέτρων λιτότητας με στόχο την εξισορρόπηση της ιταλικής οικονομίας, ιδίως την περικοπή των «πλεονεκτημάτων» των πολιτικών, την αναθεώρηση του πρώιμου και γενναιόδωρου συνταξιοδοτικού συστήματος των κρατικών υπαλλήλων και τη διερεύνηση και την επίθεση της φοροδιαφυγής.
Ο κυβερνητικός συνασπισμός του Μόντι έπεσε μετά από δύο χρόνια, το 2013, μετά την αποχώρηση του κόμματος του Μπερλουσκόνι Forza Italia. Η Βουλή των Αντιπροσώπων διόρισε έναν νέο πρωθυπουργό, τον Ενρίκο Λέτα, το 2013, αντικαθιστώντας τον με τον Ματέο Ρέντσι το 2015. Από το 2011, ως εκ τούτου, η Ιταλία είχε τρεις πρωθυπουργούς, αλλά όχι γενικές εκλογές.
Το 2016 ο Ματέο Ρέντσι παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία αφού έχασε σε δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση και, μετά από δεκαοκτώ μήνες κυβέρνησης υπό τον Πάολο Τζεντιλόνι, ανέλαβε ένας νέος συνασπισμός με επικεφαλής τον Γκουισέπε Κόντε υπό τον Πρόεδρο Σέρχιο Ματαρέλα. Η νέα κυβέρνηση αποτελείται από δύο κόμματα, το δεξιό λαϊκιστικό Lega (πρώην Lega Nord) και το Κίνημα Πέντε Αστέρων του Beppe Grillo. Ο πιο έντονος πολιτικός ήταν ο αναπληρωτής πρωθυπουργός, Ματέο Σαλβίνι, ηγέτης της Λέγκας και ο ίδιος δεξιός λαϊκιστής.
ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Σύμφωνα με το σύνταγμά της, η Ιταλία είναι πολυκομματική δημοκρατία με εκλεγμένο πρόεδρο ως αρχηγό κράτους και πρωθυπουργό ως αρχηγό κυβέρνησης. Υπάρχουν δύο νομοθετικά όργανα, μια Γερουσία 325 εδρών και μια Βουλή Αντιπροσώπων 633 θέσεων. Οι εκλογές γίνονται κάθε πέντε χρόνια. Ο πρωθυπουργός είναι ο ηγέτης του κόμματος ή του συνασπισμού που κερδίζει τις εκλογές. Η χώρα χωρίζεται διοικητικά σε είκοσι περιοχές που αντανακλούν σε σημαντικό βαθμό τα παραδοσιακά περιφερειακά έθιμα και χαρακτήρα της.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η πολιτική στην Ιταλία είναι συγκρουσιακή και σε επίπεδο δρόμου ήταν μερικές φορές δολοφονική, αλλά στο τέλος αφορά πάντα την τέχνη του καταλύματος.
Ορισμένες ιταλικές πόλεις, όπως η Μπολόνια, φημίζονται για την αριστερή πολιτική τους και οι μεγάλες και ευημερούσες κεντρικά “κόκκινες” περιοχές της Τοσκάνης, της Αιμιλίας-Ρομάνια και της Μάρκε έχουν μακρά κομμουνιστική παράδοση. Με την πάροδο των χρόνων, ωστόσο, η ιταλική πολιτική έγινε πιο κεντρώα και η χώρα φαίνεται να εγκαθίσταται σε μια εναλλαγή κεντροαριστερών και κεντροδεξιών συνασπισμών. Ωστόσο, όπως και σε ορισμένες άλλες χώρες της ΕΕ, ο λαϊκισμός εδραιώθηκε στην Ιταλία με το Κίνημα Πέντε Αστέρων και τη Λέγκα.
Εκτός από τις ανταγωνιστικές ιδεολογίες, όταν δύο ισχυρές προσωπικότητες μέσα σε ένα πολιτικό κόμμα συγκρούονται, ο ηττημένος δημιουργεί συχνά ένα άλλο κόμμα, το οποίο στη συνέχεια γίνεται μέρος ενός από τους μεγαλύτερους συνασπισμούς.
Το 2019 υπήρξε μια στροφή προς τα δεξιά, με επικεφαλής το μεγαλύτερο μέρος του κορυφαίου κόμματος, Lega, υπό τον Ματέο Σαλβίνι. Μετά το αίσχος του πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι και τη βασιλεία των «τεχνοκρατικών» πρωθυπουργών Πρόντι, Μόντι, Λέτα και Ρέντσι, η κίνηση βασίστηκε στην αντίληψη μιας διαίρεσης ελίτ/λαού για να επιτεθεί στην εκάστοτε κυβέρνηση για παράνομη μετανάστευση, έγκλημα, διαφθοράς, ανασφάλειας και της ίδιας της «Ευρωπαϊκής Ένωσης». Η συμμαχία της Lega και του Κινήματος Πέντε Αστέρων τους έφερε στην εξουσία ως κυβέρνηση συνασπισμού στις εκλογές του Μαΐου 2018.
Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Πριν από πενήντα χρόνια η Ιταλία ήταν σε μεγάλο βαθμό αγροτική οικονομία. Τώρα είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωζώνη και η όγδοη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο από το ονομαστικό ΑΕΠ. Ακόμα και σήμερα, αν και υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ της βόρειας και της κεντρικής Ιταλίας, όπου το βιοτικό επίπεδο είναι σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ, και τμήματα της νότιας Ιταλίας (το Mezzogiorno), όπου το βιοτικό επίπεδο είναι σημαντικά χαμηλότερο.
Η Ιταλία έχει τα τρίτα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού στον κόσμο και είναι ο κορυφαίος κατασκευαστής και ο όγδοος μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο. Τούτου λεχθέντος, ειδικά από την ύφεση στα τέλη της δεκαετίας του 2000, υπέφερε από χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και αύξηση της ανεργίας, συνοδευόμενη από σοβαρή αύξηση του δημόσιου χρέους. Το τελευταίο τρίμηνο του 2019 η οικονομία ήταν στάσιμη, αν και με κάποια θετικά σημάδια στο εξωτερικό εμπόριο και τη βιομηχανική παραγωγή. Αλλά η άφιξη της πανδημίας του COVID-19 στα τέλη Φεβρουαρίου 2020 και τα μέτρα περιορισμού που επέβαλε η κυβέρνηση, είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία, μεταβάλλοντας τις στρατηγικές επενδυτικές αποφάσεις και τις δυνατότητες παραγωγής. Μια σημαντική συρρίκνωση του ΑΕΠ προβλέπεται το 2020 (-8,3 τοις εκατό) ακολουθούμενη από μερική ανάκαμψη το 2021 (+ 4,6 τοις εκατό).
Αν και διάσημη για τους ιστορικούς θησαυρούς της τέχνης, η Ιταλία χτυπά τον επισκέπτη ως ένα σύγχρονο έθνος σε μια συνεχή κατάσταση εξέλιξης. Είναι επίσης ένα σχετικά νέο έθνος. Αυτό αντανακλάται συχνά σε μια νοοτροπία «γίνε πλούσιος γρήγορα» ασυγκράτητης εμπορικότητας. Πολλές περιοχές φυσικού κάλλους έχουν καταστραφεί από την αδιάκριτη ανάπτυξη ιδιοκτησίας, ιδιαίτερα κατά μήκος των ακτών.
Η επιχειρηματική ζωή της Ιταλίας είναι γεμάτη αντιφάσεις. Κυριαρχείται από μικρές επιχειρήσεις με μικρό προσωπικό, με γνώμονα την επιθυμία αποφυγής της φορολογίας και της εργατικής νομοθεσίας. Ηγείται, όμως, και από διεθνείς εταιρείες εξαιρετικής κίνησης, ευφυΐας και εφευρετικότητας. Όπως επισημαίνει ο πρώην συντάκτης του περιοδικού Economist, Bill Emmott στο Good Italy, Bad Italy, οι ιταλικές εταιρείες τα πάνε καλά όταν διεθνοποιούνται. Η Ιταλία πρωτοστατεί στον κόσμο στη μόδα, τα αυτοκίνητα, τα τρόφιμα και τα είδη πολυτελείας, με μάρκες όπως η Prada, η Ferrari και η Nutella, των οποίων ο ιδρυτής και πρόεδρος Michele Ferrero, ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ιταλίας, πέθανε το 2015 σε ηλικία ογδόντα εννέα ετών.