“Wie in Italië is geweest”, verklaarde de Russische schrijver Nikolai Gogol tegen zijn vriend Zhukovsky, “kan alle andere regio’s vergeten … Europa vergeleken met Italië is als een sombere dag vergeleken met een dag met zonneschijn.” Italië bewonderen is één ding. Er omheen komen is misschien een andere zaak.
In de achttiende eeuw, toen reizen door Europa op de ‘Grand Tour’ de rigueur was voor jonge edelen, was Italië waar ze leerden om ‘perfecte heren’ te worden. Een reis naar Venetië, Florence, Rome en Napels was een essentieel onderdeel van de opvoeding van een man. De samensteller van het eerste Engelse woordenboek van Groot-Brittannië, Dr. Samuel Johnson, schreef: “Een man die niet in Italië is geweest, is zich altijd bewust van een minderwaardigheid, omdat hij niet heeft gezien wat een man wordt verwacht te zien.”
Zo veel voor wat te zien, maar hoe zit het met hoe er te komen? Het goede nieuws is dat de dingen zijn verbeterd sinds de dagen van de Grand Tour. Brigands spoken niet langer door de bergpassen, en het advies dat Murray’s Guide to Southern Italy in 1858 aan toeristen gaf om “… bij hun eerste aankomst hun koopjes te doen met de verhuurders”, is niet langer nodig. Alle transportsystemen in Italië kunnen echter onzeker zijn, en de hoge kwaliteit die u nodig hebt, zoals altijd in Italië, is een zekere mate van flexibiliteit.
VLIEGTUIGEN EN TOEGANG TOT ITALI
Aangezien Italië lid is van de Europese Unie en de eurozone, kan elke EU-burger vrij binnenkomen. Noord-Amerikanen hebben een paspoort nodig, maar geen visum.
De belangrijkste toegangspunten zijn de luchthavens Leonardo da Vinci (ook bekend als Fiumicino) en Ciampino in Rome, en de luchthavens Malpensa en Linate in Milaan.
Alitalia en ATI zijn de Italiaanse internationale en binnenlandse luchtvaartmaatschappijen. De beste manier om een interne vlucht te boeken is via een erkend reisbureau, en er is een breed scala aan scherp geprijsde tarieven beschikbaar op zowel nationale als internationale vluchten. (Het is belangrijk om naar deze kortingen te vragen; ze worden zelden automatisch aangeboden.) Als u via internet contact wilt opnemen met Alitalia of ATI, gaat u naar www.alitalia.it.
POLITIE EN BUREAUCRATIE
Bezoekers van buiten de EU die langer dan drie dagen in Italië verbleven, moesten zich vroeger bij de politie registreren. Dit is niet langer nodig, maar iedereen die van plan is langer dan drie maanden te blijven, heeft een regulier inreisvisum nodig. Als u een niet-EU-burger bent en langer dan negentig dagen blijft, moet u binnen acht werkdagen na aankomst een permesso di soggiorno (verblijfsvergunning) aanvragen. Deze worden uitgegeven door het Ufficio Immigrazione (immigratiebureau), onderdeel van de staatspolitie Questura, en je hebt een officiële brief nodig met de bollo (staatsstempel). Bij diefstal of verlies van documenten, of voor algemene informatie gaat u naar de Carabinieri, de nationale gendarmerie.
Omdat Italië extreem bureaucratisch kan zijn, als je naar de plaatselijke Questura, of Commissariato, of Stazione dei Carabinieri moet gaan, neem dan indien mogelijk een Italiaanse vriend mee om ervoor te zorgen dat alles soepel verloopt.
DE ALGEMENE BOLLO
Een belangrijk onderdeel van iemands leven in Italië is de marca da bollo, een speciaal type staatspostzegel dat op officiële documenten en verzoeken wordt aangebracht, waaruit blijkt dat de desbetreffende administratiekosten zijn betaald. Bolli worden verkocht bij tabacchi (tabakskiosken), net als het speciale juridische papier, carta uso bollo genaamd, waarop u uw formele verzoek moet schrijven.
De complexiteit en tijdverspilling van een groot deel van de Italiaanse bureaucratie heeft geleid tot de oprichting van vele agentschappen (agenzie) die gespecialiseerd zijn in het verkrijgen van uw documenten voor u, het verkrijgen van de benodigde stempels en in de onvermijdelijke rijen staan. Veel mensen vinden het gemak en de expertise van deze service de extra kosten waard.
RESIDENTIE
Waar een agenzia een zegen lijkt, is het verkrijgen van een verblijfscertificaat (certificato di residenza) en een belastingcode (codice fiscale). Als je je voor langere tijd in Italië vestigt, is het certificato di residenza essentieel: je hebt het nodig bij het kopen van een auto of bij het aansluiten van nutsvoorzieningen zoals gas en de telefoon. De codice fiscale is handig als identiteitsbewijs en kan voor van alles worden geëist, zoals lid worden van een club of het openen van een bankrekening.
Om een certificato di residenza te krijgen, neemt u uw permesso di soggiorno en uw identiteitsbewijs mee naar de Ufficio Anagrafe en vraagt u zich aan te melden bij de plaatselijke gemeente. Koop wat bolli en neem ze mee zodat de ambtenaar ze op het document kan plakken.
Voor de codice fiscale brengt u uw paspoort en identiteitskaart naar het provinciale belastingkantoor, de Ufficio Imposte Dirette, die de kaart zal uitgeven.
Met het aantal documenten dat de gemiddelde Italiaan bij zich moet hebben, is het dan een wonder dat Italië pionierde met de modehandtas voor mannen?
OPENBAAR EN PRIVÉ VERVOER
Het openbaar vervoer in Italië is naar Europese maatstaven redelijk geprijsd, maar chaotisch omdat het geplaagd wordt door stakingen. Italië heeft zowel een openbaar als een particulier vervoerssysteem. Deze laatste opereert op lokale basis in steden en afgelegen dorpen. Het treinsysteem is voornamelijk in handen van de staat en kan inefficiënt, onpunctueel en stakingen zijn, hoewel de moderne treinen buitengewoon comfortabel zijn.
Treinen
Het spoorwegsysteem in Italië is uitgebreid en comfortabel en er is een systeem van hogesnelheidsfrecciarossa-treinen met regelmatige diensten die grote steden met elkaar verbinden. Treinstakingen zijn niet ongewoon en het is de moeite waard om vooraf te controleren en ook zitplaatsen te reserveren wanneer u uw ticket koopt. Stakingen (scopieri) worden meestal redelijk lang van tevoren aangekondigd en u kunt contact opnemen met de nationale spoorwegmaatschappij via www.trenitalia.com. Hun homepage is in het Engels.
De staatsspoorweg heet de ferrovie della stato. De dienstregeling is beschikbaar op www.trenitalia.com. Niet-ingezetenen kunnen een Italië-treinkaart kopen, waarmee u maximaal dertig dagen onbeperkt kunt reizen. Er is ook een Italië Flexi-kaart voor vier, acht of twaalf dagen tot een maand. Deze is verkrijgbaar bij loketten op treinstations en bij reisbureaus.
Er is een scala aan verschillende soorten treindiensten, allemaal met verschillende prijzen.
De Le Freccie is een reeks eersteklas hogesnelheidstreinen, gelijk aan de Franse TGV. Deze rijden voornamelijk van de zuidelijke regio Puglia, via Rome naar Milaan, en stoelen moeten vooraf worden gereserveerd. De Eurostar (Italia) moet vooraf worden gereserveerd. De espresso en de diretto overbruggen lokale afstanden, maar stoppen alleen bij de hoofdstations. De locale, of regionale, is de langzame lokale trein, die voor lange periodes stopt op stations – leuk om mee te reizen als je tijd hebt.
Er is een enorm aanbod aan kortingen en speciale tickets en het is de moeite waard om bij een boekingskantoor te vragen wat er beschikbaar is. Als u uw kaartje in de trein koopt, geldt een toeslag van 20 procent, en als gereserveerde zitplaatsen niet bezet zijn als de trein vertrekt, hebben andere passagiers het recht om deze te bezetten. Een belangrijk punt: u moet uw ticket vóór vertrek ‘valideren’ door het in een automaat op het perron te ponsen. Doe je dat niet, dan krijg je een fikse boete.
de Metropolitana
Milaan, Genua, Rome, Napels en Palermo hebben allemaal metrosystemen, hoewel het netwerk niet de hele stad bestrijkt. Vervoer is goedkoop en er is meestal een vast bedrag voor bus of tram. Aangezien het ticket meer dan een uur geldig is (bijvoorbeeld vijfenzeventig minuten in Milaan en Rome, negentig minuten in Genua), kan het voor meer dan één reis worden gebruikt. Behalve in Rome geldt dit ook voor transfers tussen bus en metro.
Metrostations hebben hun loketten en kaartjes kunnen worden gekocht bij kiosken en tabacchi (“tabakswinkels”, het equivalent van een winkel op de hoek) in de buurt van de metro. Zoek naar een groot bord met de T voor tabacchi. Apps en andere transportkantoren zijn ook handig. Tickets kunnen afzonderlijk of in een boek van tien worden gekocht. Er zijn ook dag- en weekkaarten verkrijgbaar.
Bussen en touringcars
U kunt aan de voorkant of achterkant op een bus of tram stappen via de deuren gemarkeerd met Entrata (ingang). De middelste deuren worden gebruikt om uit te stappen en zijn gemarkeerd met Uscita (uitgang). Valideer je ticket door het in de gele of oranje automaat net binnen de deur te drukken. Verwacht niet automatisch een stoel. Bussen en trams zijn overvol en kinderen staan normaal gesproken niet op als een volwassene staat. Pas op voor zakkenrollers in een menigte en wees voorbereid om “Permesso!” (Excuseer me) of “Scendo!” (Ik stap uit!) wanneer u uw halte bereikt.
In de rij staan
Dit is geen Italiaans gebruik. Wees erop voorbereid dat je je ellebogen een beetje moet gebruiken of dat je meegesleurd wordt door de menigte, vooral in het zuiden. Tot de recente invoering van een genummerd wachtsysteem moest men in de meeste openbare gebouwen proberen de aandacht van de werknemer te trekken. Hij of zij zou beslissen wie als eerste diende. Ook vandaag is een zekere mate van assertiviteit noodzakelijk.
Busdiensten tussen steden zijn populair en goedkoop. Touringcarbedrijven bieden ook rondleidingen aan, waaronder verschillende grote steden. Het is bijvoorbeeld mogelijk om Venetië, Padua, Treviso, Vicenza en Verona in één dag te doen of, in het zuiden, Rome, Napels, Pompeii en Sorrento. Rond de stad rondleidingen zijn een goede manier om de ligging van het land te leren kennen als je net bent aangekomen.
Taxi’s
Reizen per taxi is gebruikelijk in Italië, maar je kunt er meestal geen op straat markeren. Er zijn taxistandplaatsen op pleinen en op stations, maar de beste manier is om te bellen vanuit een hotel, restaurant of bar. Tarieven worden op de meter getoond, maar er is een toeslag als u bagage heeft en na 22:00 uur reist. op zon- of feestdagen, of als u een verre reis maakt buiten de stad of naar een luchthaven. Als u een fooi wilt geven, rondt u het tarief af op de dichtstbijzijnde euro.
Het rijden
En zo komen we bij auto’s. Italiaans verkeer is een nachtmerrie. Mensen rijden snel en parkeren in zeer smalle ruimtes zonder rekening te houden met andere auto’s, dieren of voetgangers. In sommige delen van het land worden oversteekplaatsen voor voetgangers zelden gerespecteerd, en een Italiaans gezegde luidt: “Rode verkeerslichten zijn slechts een suggestie!” Daarbij komt nog de verwarring van auto’s, bussen en bromfietsen die zich allemaal door de smalle stadsstraten verdringen. Wandelen door het centro storico (historische centrum) van Rome, waar auto’s niet gemakkelijk doorheen kunnen komen, is een plezier, en Venetië is verkeersvrij. Andere plaatsen waar automobilisten hun auto buiten de stadsgrenzen moeten achterlaten, zijn de heuvelsteden Umbrië en Toscane, en natuurlijk Venetië zelf. Hoewel alle steden nu verkeersvrije zones hebben in hun historische centra, verhoogt dit de congestie buiten.
Chauffeurs die Italië binnenkomen vanuit de relatieve rust van Frankrijk en Zwitserland kunnen verdwaald raken door de intensiteit en de schijnbare chaos van het verkeer. Italië heeft het op een na hoogste percentage autobezit ter wereld, na de VS, en aangezien de meeste mensen in hoge gebouwen wonen, blokkeren hun geparkeerde auto’s de wegen en trottoirs. Automobile (met de klemtoon op de derde lettergreep) is het woord voor auto in het Italiaans, maar de meeste Italianen zeggen macchina (de klemtoon op de eerste lettergreep; de machine).
Florence en Napels zijn twee van de slechtste steden voor verkeersopstoppingen. Gelukkig zijn er alternatieven als u zich op een andere manier dan te voet moet verplaatsen.
Huur een scooter
Dat is wat de autochtonen doen, en niet alleen de jongeren. Je hebt geen rijbewijs nodig voor een motorino, en hoewel de wet een valhelm vereist, verwerpen velen het in het zuiden als een vernederende beperking van hun vrijheid. Scooterrijders rijden vaak in bepakking rond.
Huur een fiets
Gevaarlijk in de grote steden, maar fietsen is een populaire weekendsport. De plaats om dit te doen is in het vlakke land van de lagere Po-vallei, in rustige provinciesteden zoals Mantua, Ferrara, Padua, Verona, Lucca of Parma.
Huur een auto
Er zijn autoverhuurkantoren op grote stations en luchthavens. De regelgeving bepaalt dat je ten minste negentien jaar oud moet zijn, en er is zelfs een wet die zegt dat je, tenzij je een rijbewijs hebt langer dan drie jaar, geen auto mag besturen met een snelheid van meer dan 150 km/u. .
Een auto rijden
Italianen zijn misschien snel en overtredend, maar ze zijn behoorlijk veiligheidsbewust. Het zijn vaak uitstekende chauffeurs en het Italiaanse ongevallencijfer is zeker niet het hoogste in Europa. Italiaanse chauffeurs zijn misschien assertief, maar ze letten ook op dat ze hun lak niet beschadigen. Ze negeren echter snelheidslimieten, tenzij ze een snelheidscontrole of een motoragent zien. “Ik eerst” is de regel, en te beleefde buitenlandse chauffeurs kunnen zelfs ongelukken veroorzaken.
Snelwegen: 130 km/u (81 mph)
Dubbele snelwegen: 110 km/u (68 mph)
Buiten de bebouwde kom: 90 km/u (55 mph)
Stedelijke trajecten: 70 km/u (43 mph)
Bebouwde kom: 50 km/u (30 mph)
De carabinieri (politie) en polizia stradale (verkeerspolitie) kunnen u ter plaatse een boete geven voor te hard rijden, en zullen u ook beboeten voor het niet hebben van uw verkeersdocumenten of internationaal vereiste uitrusting zoals een fluorescerend reddingsvest of een rode gevarendriehoek in geval van storing. De politie kan om uw patent (rijbewijs), libretto (registratiedocument/logboek), assicurazione (verzekering) en carta verde (groene kaart) vragen. Het is de moeite waard om een internationaal rijbewijs te halen voordat je van huis gaat, omdat het de zaken zal vergemakkelijken als je in de problemen komt.
Benzine (Benzina)
Er zijn twee soorten benzine, loodvrije (verde-groen) en diesel (gasolio). Behalve op snelwegen hebben tankstations de neiging om de winkeltijden aan te houden (zie hoofdstuk 5, Dagelijks leven) en op zondag te sluiten. Om de kloof te dichten, zijn zelfbedieningspompen beschikbaar in grotere steden. De meeste tankstations zijn niet geautomatiseerd, maar het geven van fooien aan de bediende wordt niet verwacht.
Afbreken
In dit geval heeft u de autosoccorso (pechservice) en autoservizio (reparatiegarage) nodig. Bel de ACI (Automobile Club d’Italia) voor hulp. Het alarmnummer voor politie, dokter of ambulance is 113.
Parkeren
Naar schatting brengt een Italiaanse automobilist zeven jaar van zijn of haar leven door in een auto, waarvan twee op zoek naar een parkeerplaats. In steden kunt u het beste parkeren waar u kunt en te voet of met het openbaar vervoer verder gaan. Een wegsleepzone wordt gemarkeerd door foto’s en de legende Zona Rimozione of Rimozione forzata. Het terugvorderen van uw auto is duur.
Wees voorzichtig als u in een straat parkeert: als er die nacht schoongemaakt moet worden en uw auto hindert, wordt deze weggesleept. Vermijd parkeren waar geen andere auto’s zijn: andere mensen weten misschien iets dat jij niet weet. Straten worden eenmaal per week schoongemaakt en elke getroffen straat heeft een bord met de data en tijden.
Ten slotte is een geparkeerde auto een uitnodiging voor dieven. Laat nooit iets zichtbaar in uw auto achter.
GEMEENSCHAPPELIJKE ITALIAANSE VERKEERBOEKJES
Pericolo Gevaar
Alt/Avanti Stop/Go
Entrata/Uscita In-/Uitgang
Rallentare Vertragen
Senso Unico Enkele reis
Afwijking Afwijking
Lavori in corso Wegwerkzaamheden
Limite di velocità Snelheidslimiet
Divieto di sorpasso Niet passeren
Divieto di sosta Geen parkeergelegenheid
Parcheggio-parkeren
snelwegen
Er zijn meer dan 3.700 mijl (6.000 km) aan snelwegen in Italië, waarvan de meeste tolwegen. Een groen bord met een witte A markeert de autostrada, gevolgd door het nummer. Je neemt een kaartje bij binnenkomst en betaalt bij vertrek. Als u met een kaart wilt betalen, is een Viacard of Telepass verkrijgbaar bij tolhuisjes en snelwegdiensten.
autoclubs
De Italiaanse autoclub, Automobile Club d’Italia (ACI), biedt een pechservice die bereikbaar is door 116 te bellen.
Verkeersregels
Er wordt rechts gereden en op rotondes en kruispunten geef je voorrang aan het verkeer van rechts. U bent wettelijk verplicht om een gevarendriehoek in de kofferbak van uw auto te hebben en om uw wegpapieren (rijbewijs en kentekenbewijs) altijd bij u te hebben. Het is ook noodzakelijk om een basis EHBO-pakket en reserve waarschuwingslichten te hebben.
Verkeersoversteekplaatsen worden vaak genegeerd, maar de politie beboet je ter plekke als een kind tussen de vier en twaalf jaar geen gordel draagt. Kinderen onder de vier jaar moeten in een kinderzitje zitten, anders wordt er ter plaatse een boete uitgedeeld. Chauffeurs pleiten vaak voor onschuld in een poging om het bedrag te verminderen; als je niet meteen kunt betalen, heb je een uitstel van zestig dagen.
Een auto kopen
Om een auto te kopen heeft u uw codice fiscale nodig en moet u ingeschreven staan als buurtbewoner. Om de transacties te voltooien, begeleidt u de verkoper naar de lokale ACI. De eigendomsoverdracht staat bekend als een trapasso di proprietá. De belangrijkste bedrijfskosten van uw auto zijn verzekeringen en wegenbelasting. Een APK (revisie genaamd) is nodig voor auto’s ouder dan drie jaar en daarna elke twee jaar. Ze krijgen een bollino blu om te laten zien dat ze schoon zijn.
Rijden met uw eigen auto in Italië
Binnen de EU mogen buitenlanders maximaal twaalf maanden met hun eigen auto rijden. In het Verenigd Koninkrijk geregistreerde auto’s kunnen maximaal zes maanden worden bestuurd. Het kan goedkoper en minder tijdrovend zijn om ter plaatse een auto te kopen.
Licenties
Als u een EU-rijbewijs heeft, kunt u dit onbeperkt gebruiken. Als u besluit in Italië te gaan wonen, kunt u nog steeds uw EU-rijbewijs gebruiken, maar u moet het laten afstempelen bij uw plaatselijke motorregister of ACI-kantoor om aan te tonen dat u inwoner bent. Voor voertuigen groter dan klasse B moet u opnieuw een Italiaans rijbewijs aanvragen.
Als je een niet-EU-burger bent, mag je maximaal een jaar rijden op je rijbewijs (met een vertaling in het Italiaans). Om te voorkomen dat u een Italiaans rijexamen moet afleggen, moet u het Italiaanse rijbewijs aanvragen voordat het jaar om is of voordat u een verblijfsvergunning krijgt.
Veel internationale chauffeurs kopen elk jaar een internationaal rijbewijs in plaats van het proces te doorlopen om een Italiaans rijbewijs te krijgen, wat lang en ingewikkeld kan zijn. Rijbewijzen worden verkregen via de gemeente of municipio (stadhuis). Gewapend met een Italiaanse vertaling van je rijbewijs, vul je een speciaal formulier of carta uso bollo (officiële stempelkaart) in met het juiste aantal bolli (officiële stempels). Dit moet worden afgestempeld bij de pretura (magistraat) en met drie pasfoto’s naar de gemeente worden gebracht. Een van uw foto’s moet worden geverifieerd door de gemeente.
Ook heb je een certificato medico (medische verklaring) nodig. Dit begint met een medisch rapport en een blanco medische verklaring. Het medisch rapport wordt ondertekend door uw huisarts; en het certificaat, plus bollo, plus foto, wordt naar de unità sanitaria locale (USL) gebracht voor een oogtest en een handtekening op het certificaat.
Dit alles gaat uiteindelijk naar de plaatselijke motorizazzione civile met je rijbewijs, een fotokopie ervan, en een postwissel en nog een bollo. In totaal heeft u vijf documenten nodig om een Italiaans rijbewijs te verkrijgen. Gelukkig kan het tegenwoordig allemaal via de ACI.
Veerboten
Enkele van de glorie van Italië zijn de eilanden en meren. Er is zo’n 7.500 km kustlijn en de veerdiensten zijn goed. Twee van de meest populaire excursies zijn van Napels naar Capri en Ischia. Napels naar Sicilië per draagvleugelboot (aliscafo) is vijf en een half uur.